ARIZİ KAZANÇ NEDİR?

ARIZİ KAZANÇ NEDİR?

Arızi kazanç, yapılması devamlılık gerektirmeyen faaliyetlerden elde edilen gelirlerdir. Gelir Vergisi Kanunu’nun 82. Maddesinde belirtilen kazançlar arızi kazançlardır.

Kanunda belirtilen vergiye tabi arızi kazançlar

1. Ticari faaliyetler ve bu özelliğe sahip işlemlerden elde edilen kazançlar

2. Ticari ya da zirai bir işletme faaliyeti ve serbest meslek faaliyetinin durdurulması, ihalesi, artırma ve eksiltmelere katılamaması, terk edilmesi ile elde edilen gelirler

3. Gayrimenkullerin boşaltılması ve kiracılık hakkının devredilmesinden elde edilen tazminatlar. Örneğin kiracıya ait tesisat ve eşyaların kiralayana ya da yeni kiracıya bırakılması ile sağlanan kazançlardır.

4. Arızi olarak icra edilen serbest meslek faaliyetlerinden kazanılan hasılatlar. Burada ifade edilen hasılat kelimesi alınan, elde edilen ve para anlamındadır.

5. Gerçek usulde vergiye tâbi mükelleflerin işlerini terk etmelerinden sonra elde edilen kazançlar. Örneğin ticari faaliyet sone erdirilirken değersiz alacak olarak kayıt düşülmüş ya da şüpheli alacak olarak belirtilmiş bir alacağın sonradan tahsil edilmesidir.

6. Dar mükellefiyet olarak kabul edilen ve Gelir Vergisi Kanununun 45 inci maddesinde belirilen işlerin kazançlarıdır. Ülkeler arasında yapılan ulaştırma işlerinden elde edilen kazançlar örnek verilebilir.

Arızi kazançların vergi matrahını oluşturacak safi miktarının hesaplanması, yukarıdaki birinci maddede belirtilen işlerde satış bedelinden maliyet bedeli ve satış dolayısıyla yapılan giderlerin, iki, üç, dört ve beşinci maddelerde belirtilen işlerde ise elde edilen hasılattan yapılan giderlerin düşürülmesi ile olur.

Vergiye tabi arızi kazançlar yıllık beyannamede beyan edilerek vergilendirilir. Arızi kazançlar üzerinde kesilmiş vergiler beyannamede çıkan vergiden düşürülür.

ARIZİ KAZANÇ İSTİSNASI

Arızi kazançlarda istisna tutarı yıllık olarak belirlenir. Kazanç, belirlenen bu tutardan az ise vergiden muaf tutulur.

Gelir Vergisi Kanununun da 2018 yılı arızi kazançlara ilişkin istisna tutarı 27.000 TL’dir.