GECEKONDU NEDİR?

GECEKONDU NEDİR?

Barınma ihtiyaçları karşılanamayan yoksul kişilerin hazine ve özel araziler üzerine arsa sahibinin iznini almadan inşa ettikleri yapılara gecekondu denir. Bu yapılara gecekondu denmesinin nedeni kaçak bir şekilde acele ile yapıldığı içindir. Genellikle bir gecede yapılar kurulmakta ve içinde yaşanmaya başlanmaktadır.

Uzun yıllardır ülkemizin başlıca sorunlarından biri de bu gecekondular ve çarpık kentleşmedir. Özellikle Anadolu’nun iç kesimlerinden ve Doğu Bölgelerinden Büyükşehirlere iş ve daha iyi bir yaşam amacı ile göç edilmesinin sonucunda gecekondularda artış görülmektedir. Göçe neden olan sebepler, nüfus artışında ki yoğunluk, miras yolu ile toprağın bölünmesi ve verimin yetersizliği, sağlık, eğitim, ulaşım, hizmetlerinin yetersizliği, siyasal sorunlar ve en önemlisi işsizliktir. Daha iyi bir yaşam düşüncesi ile şehirlere gelen insanlar şehir merkezlerinde konutların pahalılığı nedeni ile boş arazilere izinsiz gecekondu yaparak barınma ihtiyacını karşılarlar. Estetiği ve sağlamlığı olmayan bu derme çatma yapılar çarpık kentleşmeye neden olmaktadır.

GECEKONDULAŞMA İÇİN ALINAN ÖNLEMLER NELERDİR?

Ülkemizde gecekondulaşma sorunu ile ilgili farklı bürokratik işlemler uygulanmaktadır. Bunlar tasfiye, iyileştirme ve önleme metotlarıdır.

1984 yılının başlarında çıkarılan İmar Affı Yasası ile mevcut gecekondulara tapu verilerek kaçak statüsünden çıkarılmaları sağlandı. Bu her ne kadar önleme metodu olarak görünse de çarpık kentleşme sorununun büyümesine neden oldu. Bir diğer önleme yolu ise çeşitli kuruluşların yardımı ile toplu konutlar yapılarak uygun bütçe ile gecekonduda yaşayanların bu konutlara yerleşmesi sağlanmaktadır.

Tasfiye yöntemi ise gecekonduların yıkılmasıdır. Bu yöntem genellikle yerine yeni gecekondular yapılmasının önüne geçemediği için başarısız olmuştur. Devlet bu gecekonduları yıkamasın diye bulundukları mahallelere okul, cami gibi binalar yapılması ile yıkımı önleme yoluna gittiler. Bu da yıkım yapılmamasına neden olduğu için çözüm sağlamadı.

İyileştirme yönteminde ise yerel yönetimler ve gecekondu sahipleri bulundukları bölgeleri yaşanabilir hale getirmeye çalışılmasıdır. Kanalizasyon, yol, elektrik ve su sağlanması ile gecekondu mahalleri iyileştirilmeye çalışıldı ancak çarpık kentleşme sorunu bu yolla da önlenemedi.