İRTİFAK HAKLARI NELERDİR?

İRTİFAK HAKLARI NELERDİR?

İrtifak hakkı ayni haklar içerisinde hak sahibi lehine olan sınırlı bir ayni haktır. Hak sahibine taşınmaz üzerinde kullanma ve haktan yararlanma imkanı veren sınırlı ayni haktır.   Medeni Kanun 779. Maddesine göre irtifak hakkı, bir taşınmaz üzerinde başka bir taşınmazın lehine oluşturulan yüktür. İrtifak hakkı sahibinin taşınmazı kullanma ve yararlanma hakkı vardır. Malikinde katlanma ve kaçınma görevi vardır. Taşınmazın üzerinde mülkiyet hakkı olan malik bu taşınmaz üzerinden tasarruf etme yetkisi vardır.

Hak sahibinin taşınmazdan yararlanması aktif bir şekilde olması, taşınmazın kullanımı ve faydalanmaya rıza gösterilmesi olumlu irtifaktır. Hak sahibinin taşınmazdan yararlanması ve bu durumda malikin kullanmasına engel teşkil ediyorsa olumsuz irtifaktır. Bunlara örnek verecek olursak geçit hakkı olumlu irtifaktır. Manzara kapatmama hakkı ise olumsuz irtifak hakkıdır. Taşınmaz üzerindeki irtifak hakkı miras ya da devirle geçer. Kişisel irtifak hakları ise kişinin ölümü ile sona erer.

Medeni Kanun’ a göre irtifak hakları;         

Taşınmaz İrtifak Hakkı        

Şahsi İrtifak Hakları

İntifa Hakkı

Oturma Hakkı

Üst Hakkı

Kaynak Hakkı

TAŞINMAZ İRTİFAK HAKKI

Taşınmaz irtifak hakkı, taşınmazın üzerinde kullanma ve yararlanma hakkıdır. Taşınmazın sahibinin değişmesinden etkilenmez. Taşınmaz İrtifak Hakkının kazanımı tapu kütüğüne tescil edilerek ve resmi senet düzenlenerek mümkün olur.

Taşınmaz irtifak hakkı, tapu kütüğünde kaydının silinmesi, bir kişinin taşınmazı ile birleşerek hak sahibinin hakkını terkin ettirmesi ve haktan sağlanan yararların yok olması ile sona ermektedir.

ŞAHSİ İRTİFAK HAKKI

Şahsi irtifak hakkı, mülkiyet hakkı olmayan kişinin lehine kurulmaktadır. Taşınmaz irtifak hakkında olduğu gibi iki taşınmaz arasında değil tek bir taşınmazda gerçek ya da tüzel kişi lehine kurulmaktadır.

İNTİFA HAKKI

Bir başkasına ait olan taşınır veya taşınmazı kullanma ve ondan yararlanma hakkıdır. Tapu Kütüğüne tescil edilerek kurulur.

OTURMA HAKKI

Oturma hakkı, bir binanın tümünden ya da bir bölümünden konut olarak yararlanma hakkıdır. Devredilemez ve mirasçılara geçmez. Sükna Hakkı olarak da adlandırılır.

ÜST HAKKI

Bir arazi üzerine kalıcı bir bina yapılarak o binanın mülkiyetinin kazanılması hakkıdır. Arazinin mülkiyeti maliktedir ancak arazi üzerindeki bina irtifak hakkı sahibinindir.

KAYNAK HAKKI

Bir başkasının sahip olduğu araziden çıkan bir suyu şahsın kullanma ve kendi arazisine akıtma hakkıdır. Tapu kütüğüne tescil edilmesi gerekir.