SÜREKLİ EDİM NEDİR?

SÜREKLİ EDİM NEDİR?

Aralarında borç ilişkisi olan kişilerden alacaklının isteme, borçlunun yerine getirme yükümlülüğüne edim denir. Sürekli edim, borçlunun borcu süreklilik arz etmesi durumudur. Borçlunun belirlenen süre içinde belli yükümlülükleri bulunmaktadır. Kira akdi, hizmet akdi ilişkisi sürekli edimlere verilebilecek örneklerdir.  Sürekli edim ikiye ayrılmaktadır. Bunlar asli edim ve tali edimdir.

Asli Edim, Bir gayrimenkul sertifikasına sahip olan kişinin mülkiyetinin kurulması ve elde edilen bağımsız bölümün hak sahibine verilmesidir. Asli edim, Gayrimenkul Sertifikası Tebliği ile açıklanmaktadır.

Tali Edim ise, gayrimenkul sertifikası ile belirlenen bağımsız bölümlerin satılarak gelirinin sertifika sahibi kişilere paylaştırılmasıdır.

SÜREKLİ EDİMLİ SÖZLEŞMELER NELERDİR?

Borçlar Kanunu’nun 114 ve 126. Maddesine göre sürekli edim sözleşme hükümleri belirlenmiştir. Borç, belirtildiği şekilde ödenmez ise alacaklının zararı karşılanmak zorundadır. Alacaklı, masraf borçluya ait olmak üzere kendisi veya bir başkası tarafından borcun ödenmesini isteme hakkına sahiptir.

Sürekli edimlerde borçlu, her türlü kusurdan sorumludur. Borçlunun hizmet sözleşmesinden kaynaklanan borcundan sorumlu olmayacağına ilişkin olarak önceden yapılan anlaşma geçersiz sayılmaktadır.

Borçlu, borcun ödenmesini ya da borç ilişkisinin neden olduğu hakkın kullanımını yanında çalışanlara ve birlikte yaşadığı kişilere bırakabilir ancak onlardan doğan zararı kendisi ödemekle yükümlüdür. Borcun ifası gerçekleşmezse borç temerrüde düşer.

Temerrüde düşen borçlu, temerrüde düşmekte kusuru olmadığını ispat etmedikçe, borcun geç ifasından dolayı alacaklının uğradığı zararı gidermekle yükümlüdür. Borçlunun temerrüde düşmekte kusuru olmadığını kanıtlaması halinde sorumluluktan kurtulur.

Temerrüt faizi sözleşmede belirtilmediyse borcun doğduğu tarihteki yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre hesaplanır. Sözleşmede belirlenen temerrüt faizi oranı yıllık faiz oranının yüzde yüz fazlasını aşamaz. Eğer alacaklının zararı temerrüt faizini aşıyorsa borçlu kusuru olduğunu kanıtlamadıkça bu zararı gidermekle yükümlüdür.

Borçlu temerrüde düştüğünde verilen sürede borcu ödemezse  alacaklı her zaman borcun ifasını ve gecikme nedeniyle tazminat isteme hakkına sahiptir.

SÜREKLİ EDİMLİ SÖZLEŞMELERİN FESHİ

Sürekli edimli fiillerde karşılıklı yüklenilen borç sözleşmelerinde borçlu temerrüdünün sonuçlarına bağlı olarak fesih gerçekleştirilebilir.